Hiện nay, tỷ lệ nhiễm virus viêm gan B ở Việt Nam khoảng 10-20% dân số, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai và trẻ em. Trẻ em khi bị mắc virus viêm gan B từ mẹ có thể mắc xơ gan và ung thư gan trong tương lai. Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ giải đáp thắc mắc virus viêm gan B có lây truyền từ mẹ sang con không?

Các con đường lây truyền của virut viêm gan B:

Nguyên nhân gây bệnh viêm gan B do virus viêm gan B (HBV) tấn công và làm tổn thương gan. Đa số người lớn bị nhiễm bệnh đều có thể loại trừ virus viêm gan B dễ dàng. Tuy nhiên, một số người lớn, trong đó có các bà mẹ mang thai và hầu hết trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ bị nhiễm bệnh không thể loại trừ virus này.

Viêm gan B có khả năng lây nhiễm cao hơn HIV 100 lần. Theo Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung Ương, Virus viêm gan B có thể lây truyền theo 4 con đường sau:

• Lây nhiễm theo chiều dọc là lây nhiễm từ mẹ sang con: Đa số xảy ra trong thời kỳ chu sinh hay những tháng đầu sau sinh, không lây nhiễm qua nhau thai, đây là một cách thức lây nhiễm phổ biến và quan trọng nhất.
• Lây truyền theo chiều ngang qua đường tiếp xúc: Lây truyền thường xảy ra ở nhà, bệnh viện nhi, trường học và nhà trẻ …. khi tiếp xúc với các vết thương, vết trầy xước nhỏ ở da, niêm mạc có chảy máu, hay dịch tiết của vết thương có thể bị nhiễm loại virut này. Ngoài ra, virut viêm gan B còn có khả năng lây truyền bằng cách tiếp xúc với nước bọt qua vết cắn, vết trầy xước khác ở da cũng như sự nhai thức ăn trước cho trẻ.
• Lây truyền qua sự tiêm chích và truyền máu: Việc tiêm chích không an toàn cũng là nguyên nhân khiến lây truyền virut viêm gan B và những bệnh khác (viêm gan C, HIV) trên nhiều quốc gia.
• Lây truyền trong khi quan hệ tình dục: Khi có trầy xước, tiếp xúc với máu hoặc các dịch khác của cơ thể.

Trong các đường lây truyền trên thì đa số trẻ em bị nhiễm virut viêm gan B từ mẹ sang con.

Các triệu chứng bị viêm gan B khi mang thai

Đôi lúc, bạn có thể mắc phải căn bệnh này nhưng lại không biết. Tuy nhiên,khi mẹ bầu gặp phải những triệu chứng sau đây thì có lẽ mẹ bầu đang bị nhiễm virut viêm gan B:

• Sốt nhẹ
• Đau bụng
• Mệt mỏi
• Ăn mất ngon
• Buồn nôn và ói mửa
• Đau nhức cơ hoặc khớp

Bên cạnh đó, còn có thể xảy ra tình trạng khác chẳng hạn như:

• Ngứa da
• Nước tiểu sẫm màu
• Phân có màu sáng
• Da và lòng trắng mắt có màu vàng

  

Mẹ bị viêm gan B có lây cho con không?

Viêm gan siêu vi B là bệnh có thể lây truyền từ mẹ sang con. Do đó, mẹ bầu bị viêm gan B đều rất lo sợ khi sanh bé sẽ bị nhiễm. Tuy nhiên, bạn đừng quá lo lắng vì các nhà nghiên cứu đã chỉ ra tỷ lệ trẻ sinh ra bị lây nhiễm viêm gan B từ người mẹ chỉ khoảng 40% và không phải trẻ nào cũng mang mầm bệnh đến suốt đời.

Ngoài ra, thời gian nhiễm bệnh trong thai kỳ cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ lây nhiễm đến thai nhi. Nếu mẹ bầu bị viêm gan B trong 3 tháng đầu thì bé có nguy cơ bị nhiễm thấp hơn. Càng vào giai đoạn sau thì tỷ lệ bé nhiễm càng cao, từ tuần 13 đến tuần 26 là khoảng 10% còn từ tuần thứ 28 đến tuần thứ 42 có thể lên đến 60 hoặc 70%.

Viêm gan B có thể khiến chức năng gan của bé bị ảnh hưởng, về lâu dài có thể phát triển thành viêm gan mạn tính, xơ gan. Ngoài ra, khi mắc phải bệnh viêm gan B trẻ sơ sinh sẽ có hiện tượng vàng da sơ sinh.

Virut viêm gan B truyền từ mẹ sang con vào thời điểm nào và bằng cách nào?

Virus viêm gan B có thể lây truyền từ mẹ sang con vào 3 thời điểm: Trong khi mang thai, trong lúc chuyển dạ đẻ và thời kỳ cho con bú.

• Trong giai đoạn mang thai: 

Tỷ lệ viêm gan B lây truyền từ mẹ sang con trong giai đoạn mang thai không quá 2%.

Bình thường giữa máu mẹ bầu và thai nhi không tiếp xúc với nhau, nơi trao đổi chất dinh dưỡng được ngăn cách bởi một hàng rào nhau thai. Thời kỳ đầu thai nghén, hàng rào nhau thai gồm 4 lớp: nội mô mao mạch máu, mô liên kết, lá nuôi tế bào và lá nuôi hợp bào. Nhưng sang thời kỳ sau thai nghén (sau tháng thứ 4) lá nuôi tế bào biến đi, lá nuôi hợp bào trở nên rất mỏng và mô liên kết giảm đi đáng kể, do đó hàng rào nhau thai sẽ trở lên rất mỏng manh. Vì vậy chỉ cần một chấn động nhẹ cũng sẽ làm tổn thương hàng rào nhau thai, khi đó máu của mẹ sẽ tiếp xúc với máu thai nhi làm lây truyền virus viêm gan B.

• Trong lúc chuyển dạ đẻ:

Tới hơn 90% các trường hợp lây nhiễm virut viêm gan B từ mẹ sang con xảy ra trong giai đoạn này.

Khi chuyển dạ cơ tử cung sẽ co thắt lại, các mạch máu nơi nhau bám cũng bị co thắt theo có thể làm máu mẹ tiếp xúc trực tiếp với máu của con hoặc khi trẻ chui qua ống âm đạo của mẹ, trẻ tiếp xúc với dịch âm đạo, sự lây truyền virut sẽ diễn ra vào thời điểm này.

Nếu mẹ bị nhiễm HBV và có HBeAg (+) thì trẻ sơ sinh có 95% nguy cơ cao bị nhiễm nếu không được điều trị dự phòng miễn dịch. Trong trường hợp mẹ nhiễm HBV mà HBeAg (-), tỷ lệ lây nhiễm cho con là 32%.

• Thời kì cho con bú: 

Rất hiếm các trường hợp trẻ bị nhiễm virut viêm gan B trong thời gian bú mẹ. Mặc dù đã phát hiện HBV DNA trong sữa non của bà mẹ HBsAg dương tính nhưng với nồng độ rất thấp, vì vậy khả năng lây nhiễm khi đang trong thời kì cho con bú cũng rất thấp.

Ngoài ra, các trường hợp bị nhiễm trong giai đoạn cho con bú có thể xảy ra do các vấn đề tổn thương đầu vú của mẹ, tổn thương miệng của trẻ, huyết thanh chứa virus viêm gan B tiếp xúc với máu của trẻ khi trẻ bú trực tiếp. Vì thế, các bà mẹ bị viêm gan B mạn cho con bú cần chăm sóc kĩ, phòng ngừa chảy máu khi nứt núm vú bằng cách cho trẻ bú đúng cách và giữ gìn vệ sinh đầu vú trước và sau khi cho trẻ bú.

Phòng ngừa lây nhiễm viên gan B từ mẹ sang con:

• Không nên mang thai vào giai đoạn viêm gan cấp tính:

Đối với những bệnh nhân mắc bệnh mạn tính nên thường xuyên theo dõi chức năng gan định kỳ trong một thời gian dài và luôn nghe sự chỉ dẫn của bác sĩ về dùng thuốc điều trị bệnh nếu muốn sinh con. Giai đoạn virus đang hoạt động thì không nên mang thai vì sẽ ảnh hưởng đến em bé, khi chức năng gan trở lại bình thường, HBeAg âm tính và được sự cho phép của bác sĩ mới nên mang thai.

• Tiêm phòng Vắc xin Viêm gan B cho trẻ

Theo nhận định của Tổ chức Y tế Thế giới và Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia, cách an toàn và hiệu quả nhất để ngăn ngừa lây nhiễm virus viêm gan B là thông qua tiêm phòng vắc xin viêm gan B.

Tiêm vắc- xin viêm gan B càng sớm thì hiệu quả càng cao. Trong vòng 12-24h sau khi sinh, mũi vắc-xin có khả năng phòng được 85-90% các trường hợp lây nhiễm từ mẹ sang con, đây là sự cạnh tranh giữa sự nhân lên của virus Viêm gan B và kháng thể trung hòa virus đang có trong cơ thể. Trong vòng 7 ngày sau sinh, hiệu quả phòng ngừa sẽ sẽ giảm dần khi tiêm và sau 7 ngày thì sẽ không đạt hiệu quả. Tiêm vắc xin viêm gan B sớm không chỉ phòng tốt lây truyền từ mẹ sang con mà còn giúp trẻ sớm được bảo vệ bởi các thành viên khác trong gia đình.

Tiêm phòng vắc xin là cách hiệu quả và an toàn nhất phòng viêm gan B ( WHO)

Ngoài tiêm sớm 01 mũi vắc- xin viêm gan B để tạo ra miễn dịch chủ động, trẻ có mẹ dương tính với HBsAg còn cần tiêm 01 mũi Globulin miễn dịch viêm gan B ( HBIG) là một miễn dịch thụ động giúp trung hòa virus viêm gan B trong khi chờ tác dụng của vắc xin. Hai mũi tiêm ở hai vị trí khác nhau trong vòng 12-24h sau sinh.

• Cho trẻ bú sữa mẹ ngay sau khi sinh

WHO khuyến cáo sữa mẹ là thức ăn tốt nhất sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Kết quả nghiên cứu của WHO được công bố vào năm 2009 khẳng định, không có bằng chứng nào chứng minh rằng việc con bú mẹ gây tăng nguy cơ lây nhiễm viêm gan B từ mẹ sang con và bú mẹ không gây nguy cơ lây nhiễm cao hơn so với bé không bú mẹ và việc tiếp xúc với máu và chất dịch cơ thể mẹ khi sinh có nguy cơ không đáng kể.

Mẹ nhiễm virus viêm gan B nên tránh cho trẻ bú trực tiếp

Các mẹ có thể vắt sữa và xử lý nhiệt sữa đã vắt (đun sôi sủi tâm hoặc chưng cách thủy đến sủi tâm và làm nguội) trước khi cho em bé bú, vì như thế nếu lỡ vú có tổn thương thì bé sẽ hạn chế tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết huyết thanh.

Để giảm thiểu sự lây nhiễm virut viêm gan B từ mẹ sang con, các bà mẹ hãy thường xuyên theo dõi tình trạng sức khỏe của mình, chọn thời điểm phù hợp để mang thai, tuân thủ phác đồ tiêm chủng của WHO và chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia để khi con ra đời được khỏe mạnh nhất.

Nhìn chung, bà bầu bị viêm gan B sẽ cần có chế độ kiểm soát, điều trị cũng như chăm sóc đặc biệt. Để bảo vệ cho cả mẹ và bé, phụ nữ mang thai cần tuân thủ đúng những chỉ định từ bác sĩ. Ngoài ra, đừng quên cho trẻ tiêm phòng viêm gan siêu vi B ngay khi chào đời để giảm thiểu rủi ro nhiễm virus HBV từ mẹ.

Từ xa xưa đến nay, trứng ngỗng được biết đến như một loại thực phẩm siêu dinh dưỡng cho bà bầu, giúp cho em bé sinh ra được khỏe mạnh, thông minh. Tuy nhiên, bà bầu nên ăn trứng ngỗng vào thời điểm nào của thai kỳ là phù hợp nhất thì nhiều mẹ bầu vẫn chưa nắm được. Sau đây là các điều mà bạn cần biết về trứng ngỗng và bầu nên ăn trứng ngỗng vào thời điểm nào thì phù hợp.

Thành phần của trứng ngỗng:

Để biết bà bầu có nên ăn trứng ngỗng không thì trước hết chúng ta cần tìm hiểu về thành phần của trứng ngỗng.

Như chúng ta đã biết, trứng là một loại thực phẩm mang lại lợi ích vô cùng tuyệt vời đối với sức khỏe. Hàm lượng Vitamin D trong các loại trứng giúp bạn phát triển hệ xương khớp, ngăn ngừa các bệnh liên quan đến loãng xương và thoái hóa xương sớm.

Thành phần có trong 100g trứng ngỗng bao gồm một số dưỡng chất sau đây:

• 13 gram Protein
• 14,2 gram Lipid
• 360 microgam vitamin A
• 71 miligam Canxi
• 210 miligam phốt pho
• 3,2 miligam Sắt
• 0,15 miligam vitamin B
• 0,3 miligam vitamin B2

  

Như vậy, nếu chúng ta đem so sánh với trứng gà thì hàm lượng Protein có trong trứng ngỗng thấp hơn và hàm lượng vitamin cũng chỉ bằng 1/2 so với trứng gà. Ngoài ra, trứng ngỗng có chứa nhiều Lipid và Cholesterol, đây là một trong những thành phần không tốt cho hệ tim mạch và sức khỏe. Chính vì thế, đối với phụ nữ mang thai, việc ăn trứng ngỗng nên tuân thủ theo một định lượng nhất định, vì nếu ăn quá nhiều thì sẽ đối mặt với nguy cơ bị béo phì, thừa cân, tiểu đường và huyết áp cao….

Bà bầu có nên ăn trứng ngỗng không?

Theo kinh nghiệm của ông bà xưa để lại, phụ nữ khi có thai thì nên ăn trứng ngỗng để giúp con khi sinh ra sẽ được thông minh hơn. Liệu đây có phải là thông tin chính xác.

Xét theo thành phần dinh dưỡng thì trứng ngỗng có chứa rất nhiều protein hơn trong trứng gà và trứng vịt, nhưng lại có hàm lượng vitamin A ít hơn so với trứng gà.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo rằng, nếu muốn bé thông minh, bên cạnh việc bà bầu ăn trứng ngỗng thì thai phụ cũng nên tăng cường sử dụng các sản phẩm DHA, axit folic và axit béo…

Vì thành phần dinh dưỡng trong trứng ngỗng cũng bình thường như các loại trứng khác, không có gì đặc sắc nên mẹ bầu không cần cố ép bản thân ăn nhiều trứng ngỗng. Chỉ cần với một lượng vừa phải để cung cấp protein.

Tác dụng của trứng ngỗng với thai nhi và bà bầu:

Trứng ngỗng là một trong những món ăn phổ biến ở Việt Nam, đây là món ăn có chứa nhiều thành phần dinh dưỡng tốt cho sức khỏe. Điển hình là trong trứng ngỗng có chứa nhiều dưỡng chất như: protein, vitamin A, nhóm B, lipid, vitamin C… Vì thế, ăn trứng ngỗng sẽ giúp thai nhi bổ sung năng lượng, tăng sức đề kháng và đẩy lùi bệnh tật.

Tăng cường trí nhớ cho mẹ bầu: Trong những tháng của thai kỳ, bà bầu thường có những biến đổi như cảm thấy khó chịu về mặt thể chất hoặc ảnh hưởng từ yếu tố bên ngoài, môi trường xung quanh nên chúng ta thường thấy các mẹ bầu có thể rất dễ nóng giận và trí nhớ bị suy giảm. Việc bà bầu ăn trứng ngỗng vào buổi sáng bằng cách luộc trứng ngỗng hoặc hấp chín sẽ giúp bạn cải thiện được trí nhớ đáng kể sau 5 ngày.

Bà bầu ăn trứng ngỗng giúp bổ máu: Ngoài giúp tăng cường trí nhớ ra thì trong trứng ngỗng có thành phần dinh dưỡng là sắt. Thành phần sắt là nguyên tố quan trọng khi bà bầu ăn trứng ngỗng, vì nó giúp cho mẹ bầu được bổ sung lượng máu cần thiết để phòng ngừa hội chứng thiếu máu do thiếu sắt.

Hỗ trợ làm đẹp da cho thai phụ : Cũng giống như trứng gà, mẹ bầu có thể sử dụng lòng trắng trứng ngỗng để làm mặt nạ để dưỡng da. Trong trứng ngỗng có chứa thành phần albumin giúp cho da tăng độ đàn hồi, hỗ trợ trị một số vấn đề kém sắc cho da như là mụn, sạm nám.

Ngăn ngừa cảm lạnh: Vào những ngày thời tiết có dấu hiệu thay đổi thất thường, cơ thể mẹ bầu thường dễ bị cảm lạnh và không được thoải mái. Chính vì thế, cách tốt nhất để giúp thai phụ đề phòng cảm lạnh bằng cách cho bà bầu ăn trứng ngỗng. Cách này giúp cho mẹ bầu có thêm nhiều năng lượng trong hoạt động hàng ngày và giúp bảo vệ cơ thể tránh xa nguy cơ cảm lạnh.

Thời điểm mẹ bầu ăn trứng ngỗng tốt nhất:

Trong quá trình mang thai, có rất nhiều người thường đắng đo suy nghĩ rằng bà bầu nên ăn trứng ngỗng ở tháng thứ mấy thì tốt nhất? Thực tế, không có một nguyên tắc chung nào về việc ăn trứng ngỗng vào thời điểm nào là tốt nhất cho bà bầu. Bởi vì đây là thực phẩm mà nếu đã là thực phẩm thì mẹ bầu có thể ăn vào bất cứ thời điểm nào trong suốt thai kỳ.

Bên cạnh đó, để bảo sức khỏe cho cả mẹ và con thì mẹ bầu cũng nên chú ý khi ăn trứng ngỗng. Cụ thể, trong những tuần đầu thai kỳ, mẹ bầu thường sẽ có những dấu hiệu ảnh hưởng đến việc ăn uống như là bị ốm nghén. Vì trứng ngỗng sẽ gây nên tình trạng khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng nên mẹ bầu không nên ăn. Cách tốt nhất là bà bầu nên ăn trứng ngỗng vào thời điểm thai kỳ đã được ba tháng. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần chú ý 1 tuần chỉ ăn một quả trứng ngỗng, nếu ăn quá nhiều sẽ gây tác dụng ngược.

Những lưu ý khi bà bầu ăn trứng ngỗng:

Một số lưu ý dành cho mẹ bầu ăn trứng ngỗng cụ thể dưới đây:

1. Trứng ngỗng có chứa nhiều hàm lượng Lipid và Cholesterol. Đây là những chất nếu dùng thường xuyên sẽ không tốt cho sức khỏe. Vì nếu sử dụng nhiều chất này sẽ gây nên tình trạng như là thừa cân béo phì, mắc vấn đề về tìm mạch, gan nhiễm máu, huyết áp cao, tiểu đường khi bà bầu ăn trứng ngỗng quá nhiều.
2. Thai phụ không nên ăn trứng ngỗng quá 3 lần/tuần. Không chỉ cung cấp một nguồn dinh dưỡng cố định, mẹ bầu cần lưu ý bổ sung đa dạng các loại thực phẩm để có những chất dinh dưỡng khác tốt cho hai mẹ con.
3. Ngoài ra, trứng ngỗng là loại thực phẩm người ta nuôi để lấy thịt nên khó kiếm hơn so với trứng gà hoặc trứng vịt. Vì vậy, mẹ bầu cũng không nhất thiết phải tìm được loại trứng này bằng được. Bà bầu nên bổ sung thêm nhiều loại thực phẩm khác để có nhiều chất dinh dưỡng cho khẩu phần ăn của mình theo mùa cùng trứng gà, trứng vịt thông thường.
4. Trong suốt giai đoạn mang thai, mẹ bầu cần đặc biệt chú ý đến vấn đề ăn chín, uống sôi. Vì vậy, bạn nên chế biến trứng ngỗng bằng cách luộc, chiên, hấp, kho,.. Không nên ăn trứng ngỗng chưa chín kỹ vì như vậy sẽ khiến cho vi khuẩn sinh sôi xâm nhập vào cơ thể không tốt cho sức khỏe của cả hai mẹ con.

Cách lựa trứng ngỗng:

Bên cạnh việc biết về thời điểm ăn trứng ngỗng lúc nào là phù hợp thì mẹ bầu cũng cần biết cách lựa chọn trứng ngỗng sao cho đạt chất lượng tốt nhất. Theo kinh nghiệm của nhiều chị em khi đi chợ, mẹ nên cầm trứng và soi trước nguồn sáng. Nếu quả trứng có màu hồng với 1 chấm mờ, nhìn được túi khí bên trong thì chứng tỏ đó là quả trứng tốt và là trứng mới mẹ nên mua. Ngược lại, nếu soi trước ánh sáng và thấy bên trong trứng có vệt máu, giun sán hoặc vật lạ thì đó là trứng cũ, trứng đã hỏng, mẹ không nên mua.

Ngoài ra, khi mua trứng ngỗng cho bà bầu thì mẹ có thể áp dụng cách tiếp theo là thả trứng vào trong dung dịch muối loãng 10%. Nếu trứng nổi lên trên mặt nước thì đó là trứng cũ, mẹ không nên mua, còn nếu trứng lơ lửng trong nước là trứng mới, đạt chất lượng.

Tóm lại trứng ngỗng là một loại thực phẩm giàu protein nên mẹ bầu có thể ăn vào thời điểm sau tháng thứ ba của quá trình mang thai. Việc bà bầu ăn trứng ngỗng vừa có những lợi ích giúp cho phụ nữ mang thai tăng cường hệ miễn dịch, bổ máu, cung cấp vitamin và khoáng chất. Bên cạnh đó, việc ăn quá nhiều trứng ngỗng cũng không quá tốt vì tiềm ẩn nhiều bệnh lý có thể mắc phải.